2. aşama başlıyor
Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Hamas’ın rehinecenazelerini İsrail’e teslim süreci devam ediyor.Önceki gün 20 rehine ile 4 cenazeyi İsrail’e teslim eden Hamas, dün deİsrailli 4 esirin cesedini Uluslararası Kızılhaç Örgütü (ICRC) yetkililerine teslim etti. İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, Kızılhaç heyetinin Gazze’nin güneyinde belirlenen buluşma noktasına giderek 4 İsrailli esirin naaşını teslim aldığı ve cesetleriİsrailordusuna ulaştırdığıaktarıldı. İsrail ise Kızılhaç aracılığıyla 45 Filistinlinin naaşını teslim etti.
ABD Başkanı Donald Trump ise Gazze’de ateşkes anlaşmasına ilişkin, “İkinci aşama şimdi başlıyor” dedi.Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamadaHamas’ın elindeki 20 esirin tamamının serbest bırakıldığını belirterek, “İyi durumdalar. Büyük bir yük kalktı, ancak henüz iş bitmedi. Ölü olanlar, söz verildiği gibi teslim edilmedi. İkinci aşama şimdi başlıyor” ifadesini kullandı.Trump, daha sonra Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada ise Hamas’tan silahlarını bırakacakları yönünde söz aldıklarını söyledi. ABD Başkanı,“Hamas’la görüştük. Dedik ki silahlarınızı bırakacaksınız değil mi? ‘Evet, silahlarımızı bırakacağız’. Bize böyle söylediler. Eğer bırakmazlarsa, biz onları silahsızlandıracağız. Size nasıl yapacağımı açıklamak zorunda değilim ancak eğer silahlarını bırakmazlarsa, onları biz silahsızlandıracağız” diye konuştu.
Bu arada Trump, Mısır’da dünya liderlerinin katıldığı Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi’nin ardından ABD’ye dönerken uçakta gazetecilerin sorularını cevapladı. Trump, Gazze’nin yönetiminin gelecekte ne şekilde olacağı sorusu üzerine, “Ben bir devlet, çift devlet ya da iki devlet hakkında konuşmuyorum. Gazze’nin yeniden inşası hakkında konuşuyoruz” dedi. Trump, Ortadoğu’da barış ilan edebilmek için henüz “erken olduğu” fikrini ise “Daha fazla insanın ölmesini mi istiyorsun? Birkaç yıl daha savaşsınlar, binalar insanların üstüne yıkılmaya devam etsin diyorsun yani? Doğru şekilde yaptık. Bence zamanlamamız mükemmeldi” sözleriyle reddetti.
Ateşkes ihlali
Bu arada Gazze’de İsrail’in çekilmesinin ardından bazı noktalarda şiddet olayları patlak verdi. Önceki gün silahlı gruplarla, Hamas’ın bölgeye sevk ettiği örgüt üyeleri arasında çatışmalar çıkarken, Hamas’ın önceki gece 8 kişiyi infaz ettiği öğrenildi.Hamas’tan yapılan açıklamada, öldürülen kişilerin “suçlular ve İsrail işbirlikçileri” olduğu öne sürüldü.
Öte yandan Gazze kentinin doğusunda ve Han Yunus’ta gerçekleşen iki farklı olayda, İsrail ateşi sonucu 7 kişi hayatını kaybetti. İsrail ordusu, Şucaiye mahallesindeki olayla ilgili, söz konusu kişilerin ‘sarı hattın’ ötesine geçtiğini öne sürdü. İsrail askerlerinin “Filistinlilerin bölgeye ilerlememesi için girişimlerde bulunduğu ancak grubun bu uyarıları dikkate almadığı” belirtildi.
Gazze’nin yeniden inşası için rekabet var
Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ardından bölgenin yeniden inşası gündemdeki yerini aldı. BM Kalkınma Programı (UNDP) Özel Temsilcisi Jaco Cilliers, İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen basın toplantısında, Gazze Şeridi’ndeki tüm binaların yüzde 80’inden fazlasının yıkılmış ya da hasar görmüş durumda olduğunu ve en az 55 milyon ton molozun temizlenmesi gerektiğini belirtti. Cilliers, bölgenin yeniden yaşanabilir hale gelmesi için en az 70 milyar dolar gerekeceğini belirtti. Öte yandan Ortadoğu basınına yansıyan haberlere göre Gazze’nin yeniden inşası için Türkiye’nın dışında ABD, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere ve Mısır’dan firmaların rekabet halinde olduğu ifade ediliyor.
Joe Biden: Bizim de payımız var
Eski ABD başkanı Joe Biden, Gazze’de yürürlüğe giren ateşkeste kendi başkanlık döneminde yapılan çalışmaların da rol oynadığını savundu. “Bu anlaşmaya giden yol kolay değildi” diyen Biden, “Benim yönetim dönemindeki ekip, esirlerin evlerine dönmesi, yardımların Filistinli sivillere ulaşması ve savaşın sona ermesi için yılmadan çalıştılar” ifadesini kullandı.
Sanchez: Aktörler hesap vermeli
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze’de barışın İsrail için cezasızlık anlamına gelmediğini vurgulayarak, “Gazze’de işlenen soykırımın baş aktörleri adalet önünde hesap vermeli” dedi. Sanchez, iki devletli çözüme desteğini yineleyerek işgal altındaki Batı Şeria’nın unutulmaması, Avrupa’nın Gazze’nin yeniden inşasını desteklemesi ve denetlemesi gerektiğini söyledi.
Diğer naaşlar nerede?
Hamas’ın 28 rehineden sadece 8’inin naaşını teslim etmesi İsrail’de rahatsızlık yarattı. Ülkede, diğer naaşların bulunamayabileceği yönünde bir endişe bulunuyor. Bunun anlaşma metni içerisinde de yer aldığı görülüyor. Gazze’de kalan rehinelerin aileleri, öfkelerini dile getirirken, Trump’ın temsilcisi Steve Witkoff’tan kendilerine yardım etmesini istedi. Öte yandan İsrail yönetimi, Refah sınır kapısının Hamas’ın diğer naaşları teslim etmemesi nedeniyle kapalı kalacağını duyurdu.
BM: 300 bini aşkın kişi geri döndü
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA) Sözcüsü Jens Laerke, Gazze’de yürürlüğe giren ateşkes sonrası 310 binden fazla kişinin Gazze’nin güneyinden kuzeyine gittiğini açıkladı. Laerke, Gazze’ye yardımların girişinin 20 maddelik planın bir parçası olduğunu ancak henüz istenilen düzeyde yardımın Gazze’ye ulaşmadığını kaydetti.
Türkiye’ye Libya teşekkürü
Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Libya Özel Temsilcisi Hanna Serwaa Tetteh, Libya’nın güvenlik durumundaki gerginlik konusunda Türkiye’nin de dahil olduğu ara buluculuk çabaları ve müdahaleleri takdirle karşıladığını belirtti.
