50 kuruşluk poşetle 28 milyar TL cepte
MELTEM GÜNEŞ / Ankara - Alınan talepler ve yapılacak etki analizi çerçevesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum son değerlendirmeleri yapacak. Bu yıl 50 kuruş olarak uygulanan plastik poşet fiyatının 2026 yılı için 75 kuruşa güncellenebileceği aktarılıyor.
Araştırmalar, Türkiye’de plastik poşet kullanım miktarının yıllık yaklaşık 30-35 milyar adet;kişi başı ortalamanın ise 440 adet olduğunu ortaya koyuyordu. Bakanlık, 2025 yılında bu değeri 40 adede kadar düşürüp, yüzde 90 oranında azaltmayı hedefleyerek, 1 Ocak 2019’dan itibaren ücretli plastik poşet uygulamasını devreye almış ve ücretini de 25 kuruş olarak belirlemişti. 1 Ocak 2025’te ücret 50 kuruşa çıkarıldı.
Yeni yılda uygulanacak bedeli belirlemek amacıyla tüm paydaşların katılımıyla bakanlıkta Plastik Poşet Komisyonu bir toplantı yaptı. Toplantıda bazı market ve mağazaların vatandaşa 50 kuruşluk plastik poşet seçeneği sunmadan, fiyatı 4-20 lira arasında değişen torba satmaya çalıştığı ve bunun içinpara cezası uygulanması da gündeme geldi.
Toplantıda, plastik poşetin 75 kuruş olması yönünde talepler geldi. Taraflardan alınan görüşler veetki analizi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a sunulacak, Kurum’un önümüzdeki hafta açıklama yapacağı öngörülüyor.
Ne kazanıldı?
Bakanlık verilerine göre, plastik poşetlerin ücretlendirilmesiyle 2019-2025 (ilk dokuz ay) yıllarında plastik poşet kaynaklı 2.8 milyon ton atığın oluşumu, yaklaşık 168 bin ton sera gazı emisyon salımı engellendi. Yaklaşık 28 milyar TL de tasarruf sağlandı.
Poşette devasa GEKAP kaybı
Edinilen bilgiye göre tüketiciye sunulmayan her plastik poşetten devletin alması gereken 0.86 kuruşluk geri kazanım katılım payı (GEKAP) kaybı oluşuyor. Örneğin bu şekilde 1 milyar poşetin kağıt ya da bez olarak satılması halinde devletin 860 milyon TL kaybı söz konusu. Hem vatandaşı, hem devleti zarara uğratan uygulamaya ilişkin sektör temsilcilerinin hazırladığı raporun Hazine ve Maliye Bakanlığı’na sunulduğu öğrenildi.
