İklim değişiyor rekolte azalıyor
Meltem Güneş / Ankara - İklim endişe verici şekilde değişmeye devam ederken, yağış rejimindeki düzensizlik tarladaki verim ve kaliteyi de olumsuz yönde etkiliyor. Güneydoğu Anadolu’da yağışlar yüzde 60’a varan oranda azalırken, Ege ve Akdeniz bölgeleri ise son 20 yılın en yüksek yağışını aldı. Sektör temsilcileri buğday rekoltesinin yüzde 6.75 azalarak 18 milyon 650 bin ton civarında olacağını öngörürken yaklaşık 17 milyar TL’lik verim kaybı bekleniyor. Ancak bu kaybın vatandaşa fiyat açısından olumsuz bir yansımasının olmayacağı belirtiliyor.
Şubat ayında yaşanan zirai don sonrasında sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde, mart-nisan yağışlarının ise mevsim normallerinin çok altında olması sonucunda Adana ve Hatay’da verimin yüzde 35-40 düşeceği öngörüldü. Aksaray, Kırşehir ve Nevşehir’de nisan ayının ilk haftalarında gerçekleşen don hadiselerinde etkilenen alanların yağış almasının ardından toparlandığı belirtildi. Eskişehir’de ise erken ekilen arpa tarlalarında donun etkisiyle başaklanmanın erken başladığı, bitki boyunun kısa kaldığı buna bağlı olarak da bir miktar verim kaybı yaşanacağı tahminine yer verildi. Kırıkkale’de hububat ekili arazilerin yüzde 15-20’sinin zirai dondan olumsuz etkilendiği aktarılırken, sıcaklığın artmasıyla bitkinin kök bölgesi zarar görmediği için kendini toparlayabileceği tespiti yer aldı.
‘Tüketime yeter’
Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar, bu yılki genel görüntüye bakıldığında Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da kuraklık sıkıntısı yaşandığını belirterek, “Yağmur mahsullerin ihtiyacı olduğu dönemde düşmüyor, bir günde yağıp geçince onun da bir faydası olmuyor. Yazlık çeşit diye ekiyorsunuz bir bakıyorsunuz don oluyor. Tarla, iklim değişikliğinden etkileniyor ancak rekoltede çok fazla bir düşüş beklemiyoruz. Uzun yıllar ortalamasını biz 20 milyon ton (250 milyar TL) olarak kabul ediyoruz buğdayda. Bu sene nisan verilerine göre 18 milyon 650 bin ton civarında bir rekolte bekleniyor. Türkiye’nin bir sıkıntısı olmaz TMO’nun stoklarında da buğday var. Tüketimimize çok rahat yetecek şekilde ürün elde edilir. Şu anki koşullara baktığımızda tüketiciyi de fiyat yönünden olumsuz etkileyecek bir durum yok” dedi.
‘Sıkıntı meyvede’
Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş da şu an hububat ve bakliyatta tüketici fiyatlarını olumsuz etkileyecek bir durumun olmadığını dile getirdi. Bu yıl meydana gelen zirai don olaylarını anımsatan Demirtaş, “Meyve açısından zor bir yıl olacak. Fiyatlar bu yaz bir önceki yılın en az iki katı olacak. Vatandaş 100 liranın altında meyve bulamayacak. Meyve ithal edersek fiyat düşer” ifadelerini kullandı. Demirtaş, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki baskısına da değinerek, açık sistemlerden kapalı sistemlere ve vahşi sulamadan basınçlı sulamaya geçişin su kayıplarını azaltacağını belirtti.
Tarla fareleri popülasyonu arttı
Toprak Mahsulleri Ofisini’nin analizinde, tarımsal üretimde verim ve kaliteyi önemli ölçüde tehdit eden tarla farelerine ilişkin değerlendirmeler de yer aldı. Kırıkkale’de fare mücadelesi için zehirli buğday dağıtıldığı aktarılarak, Bilecik, Kütahya, Adıyaman, Adana’da da yoğun olarak fare popülasyonuna rastlanıldığı ve tarlalarda fare zararı gözlemlendiği ifade edildi. Konya’da daha önceki dönemlerde popülasyon ve zararında artış görüldüğü belirtilen farenin, havaların ısınmasına bağlı olarak artan doğal düşmanları (kedi, köpek, tilki, gelincik, sansar, baykuş, leylek, kerkenez, atmaca, doğan, şahin, kartal ve yılan) sayesinde azalma eğilimine geçtiği bildirildi. Sıcaklıkların ortalamanın üzerinde olması tarla faresi popülasyonunda artışa neden oluyor. Fareler, tüm tarla, bahçe ve çayır-mera bitkileri, özellikle buğday, arpa, yulaf, mısır, yonca ile sebze ve meyvelerde zarar veriyor. Kayıp, zarar yoğunluğuna bağlı olarak yüzde 100’e kadar ulaşabiliyor.
